De Obsessieve-Compulsieve Stoornis (OCS), oftewel dwangstoornis wordt gekenmerkt door dwanggedachten en dwanghandelingen. De impact van een dwangstoornis op het dagelijks functioneren en kwaliteit van leven dient niet te worden onderschat; het staat te boek als één van de meest beperkende psychische stoornissen.

Gelukkig is er een effectieve behandeling voorhanden: namelijk de Exposure met Responsepreventie (ERP). En hoewel dit de gouden standaard is voor de behandeling van een dwangstoornis, blijkt dat voor 50% van de cliënten de klachten nog in die mate aanwezig zijn – dat ze er nog steeds door worden beperkt in hun dagelijks leven. Het doel van ERP is het leren onderdrukken van het veiligheidsgedrag (dwanghandelingen) in reactie op de cognitieve intrusies (dwanggedachten) die als gevaarlijk worden geïnterpreteerd. Het probleem hierbij, is dat het veiligheidsgedrag gemakkelijk weer opnieuw de kop op kan steken bij nieuwe intrusies (getriggerd door de context).

Vanuit de Acceptance and Commitment Therapy (ACT) leren cliënten om deze intrusies te herkennen, hier wat gezonde afstand van te nemen en niet meer op te reageren. Ook leren ze de bijbehorende angst te verdragen en hun handelen af te stemmen op hun waarden. Recent is er door Soondrum en collega’s (2022) een review en meta-analyse gedaan naar de effectiviteit van ACT bij OCS. In dit blog zullen kort de highlights van dit artikel aan bod komen.

Via Pubmed, the Cochrane Library, EMBASE en EBSCO Host werd er gezocht naar systematisch reviews en meta-analyses gericht op ACT bij de Obsessieve-Compulsieve stoornis (tot mei 2021). Van de 95 artikelen werden er uiteindelijk 14 opgenomen in de review en meta-analyse. Uit de gebundelde resultaten werd geconcludeerd dat ACT effectief was in het reducerend van dwangklachten (met een grootte effect-size). ACT bleek tevens een effectieve interventie, wanneer deze werd vergeleken met een actieve controle-conditie. ACT blijkt echter niet effectiever, noch even effectief dan ERP. ACT kan echter wel worden ingezet als waardevolle aanvulling op ERP, of worden ingezet als therapie van tweede keuze indien ERP niet voldoende effect heeft gesorteerd (of een cliënt niet bereid is om hiermee aan de slag te gaan).

Bron: Soondrum T, Wang X, Gao F, Liu Q, Fan J, Zhu X. The Applicability of Acceptance and Commitment Therapy for Obsessive-Compulsive Disorder: A Systematic Review and Meta-Analysis. Brain Sci. 2022 May 17;12(5):656. doi: 10.3390/brainsci12050656. PMID: 35625042; PMCID: PMC9139700. Klik HIER om het originele artikel te lezen.

N.B. Er zijn reeds verschillende boeken verschenen over de toepassing van ACT bij OCD, zoals The ACT Workbook for OCD (Mazza, 2020). Behorend bij dit werkboek zijn tevens een aantal (Engelstalige) tools beschikbaar, die HIER gratis te downloaden zijn.