Een van de ervaringsgerichte technieken die vaak wordt ingezet binnen de Acceptance and Commitment Therapy (ACT), betreft de geleide oefening. Bij een geleide oefening wordt de cliënt meestal gevraagd zijn ogen dicht te doen, terwijl deze de instructies van de therapeut volgt. Voor elk ACT-proces zijn er specifieke geleide oefeningen beschikbaar, zodat de cliënt kan oefenen met de verschillende ACT-vaardigheden.
Wat is de meerwaarde van het gebruik van geleide oefeningen?
1. Een geleide oefening helpt een cliënt zich meer bewust te worden van zijn binnenwereld, waarbij deze ook oefent met het concreet richten van zijn aandacht op specifieke aspecten van zijn binnenwereld; zoals gedachten, gevoelens en lichamelijke sensaties.
2. Een geleide oefening helpt een cliënt om tijdens de sessie op een gestructureerde manier te oefenen met een specifieke ACT-vaardigheid (bijvoorbeeld acceptatie, defusie of mindfulness).
3. Een opname van een geleide oefening kan gemakkelijk thuis worden uitgevoerd door de cliënt (therapeut op zak), waarmee deze zelf dus actief kan oefenen met het ontwikkelen van de betreffende ACT-vaardigheid.
Wanneer gebruik je geleide oefeningen?
Het gebruik van een geleide oefening kan gedurende het gehele ACT-traject, het geeft een cliënt immers de mogelijkheid om te oefenen met een specifieke ACT-vaardigheid (in de sessie, alsook thuis). Er zijn echter ook een aantal situaties, waar de geleide oefening zich extra goed voor lijkt te lenen.
Wanneer cliënten vooral in hun hoofd zitten, kan een geleide oefening helpen om hun aandacht te verbreden, naar hun lichamelijke sensaties om vanuit daar ook stil te staan bij hun emoties. Het doen van een ervaringsgerichte oefening, kan ook goed werken bij rationele cliënten die graag praten. Daarbij kan het praten een functie hebben van het afstand houden van hun gevoelens. De geleide oefening zorgt ervoor dat ze deze ‘verbale-coping’ niet kunnen inzetten, waarbij de instructies van de oefening de cliënt helpt zich te richten op zijn binnenwereld. Tenslotte kan een ervaringsgerichte geleide oefening ook van meerwaarde zijn bij cliënten die moeite hebben om stil te staan bij hun emoties / emotionele pijn. We vinden het bijvoorbeeld gemakkelijker om de pijnlijke gevoelens toe te staan bij de kind-versie van onszelf, dan voor onszelf als volwassenen.
Het is overigens niet zo dat een cliënt perse geleide oefeningen moet doen tijdens een ACT-traject; het is een hulpmiddel om een ACT-proces te faciliteren. Ook kan het best zijn, dat een bepaalde geleide oefening niet zo goed aansluit bij de cliënt. Ik nodig een cliënt meestal uit een oefening drie keer te proberen. Mocht deze na de 3e keer nog steeds niet voldoende aansluiten, kan het best zijn dat dit gewoon niet de meest optimale oefening is voor deze cliënt. Gelukkig zijn er dan legio andere geleide oefeningen om op terug te vallen. En zoals eerder aangegeven, geleide oefeningen zijn een hulpmiddel, het is geen must om ze in te zetten.
Een dozijn gratis geleide oefeningen:
Vanuit ACT in Actie hebben wij voor de verschillende ACT-processen in totaal een 12-tal geleide oefeningen opgenomen. Eind 2022 zijn de opnames geremastered, waardoor de opname helderder klinkt en de achtergrondruis is geminimaliseerd. Onderstaand volgen de geleide oefeningen:
Acceptatie:
Oefening: Obstakels
Oefening: Ruimte maken
Oefening: Toestaan
Defusie:
Oefening: Kijken naar je denken
Oefening: Bladeren op de rivier
Zelf als Context:
Oefening: Rugzak
Oefening: Zelfcompassie
Hier en Nu / Mindfulness:
Oefening: Ademhaling
Oefening: Korte Bodyscan
Oefening: Opmerkzaamheid met zintuigen
Oefening: Aandacht verruimen
Waarden:
Oefening: Fijne plek
De geleide oefeningen zijn HIER gratis te beluisteren, alsook te downloaden. Tevens zijn ze vrij beschikbaar via het ACT in Actie – YouTube kanaal.
N.B. Graag willen wij iets nieuws uitproberen, door het laatste ACT-nieuws niet alleen in artikelvorm te publiceren op onze website en in onze nieuwsbrief, maar ook als micro-podcast beschikbaar te stellen via ons YouTube-kanaal. Op deze manier kun je het laatste ACT-nieuws dus ook beluisteren! Wij zijn natuurlijk benieuwd wat jullie vinden van de opzet van deze micropodcast met Maarten als digitale nieuwslezer (Artificial Intelligence). Reacties zijn heel welkom! Bovenstaande artikel is HIER te beluisteren (+/- 3 minuten).