Vanwege het corona-virus wordt er momenteel veel behandeling op afstand geboden. Een vraag die ik afgelopen periode regelmatig heb gekregen is of een ACT-behandeling ook online kan worden uitgevoerd middels videobellen. Het korte antwoord; ja dat kan! En in principe verloopt deze behandeling op afstand niet anders dan een reguliere face to face behandelsessie. Er zijn echter wel randvoorwaarden voor een effectieve online ACT-behandeling. Tevens zijn er tips om een online ACT-behandeling nog succesvoller te maken door optimaal gebruik te maken van de mogelijkheden van deze digitale context; deze is namelijk niet alleen beperkend maar biedt ook kansen!
Voorwaarde – Verbinding:
De online ACT-behandeling valt of staat bij het voldoen aan een aantal randvoorwaarden. De bottom-line voor een behandelsessie is dat je elkaar goed moet kunnen horen en zien! Onderstaande adviezen kunnen hieraan bijdragen. Deze zijn zowel relevant voor de therapeut, als voor de cliënt:
– Zorg voor stabiel internet, idealiter bedraad, zorg anders voor een sterk wifi-signaal. Let ook op, dat er voldoende bandbreedte is om een goede videoverbinding te hebben. Als iedereen thuis bezig is met Netflixen, kan dit ervoor zorgen dat dit problemen geeft met de verbinding.
– Zorg voor een goede webcam en zorg dat je goed in beeld bent. Let ook op de belichting, zorg dat je geen achtergrondlicht hebt, dan ben je niet goed te zien (donker silhouette). Zorg dat je bovenlijf zichtbaar is, zodat je cliënten ook je non-verbale signalen kunnen zien (embodiment).
– Zorg voor een headset, dan ben je goed verstaanbaar en kun je de cliënt ook goed horen.
– Zorg ervoor dat zowel jijzelf, als de cliënt goed weten hoe je met elkaar in contact kan komen via het verkozen beeldbelprogramma. Het kan raadzaam zijn een stap voor stap instructie toe te sturen.
– Zorg dat je een vaste werkplek hebt, waar je vrijuit en ongestoord kan werken.
– Denk daarbij ook aan de AVG-richtlijnen: FaceTime, Whatsapp & Skype zijn niet AVG-proof.
Tip – Gebruik de Context:
Hier volgen een aantal tips om een online ACT-behandeling nog succesvoller te laten verlopen door optimaal gebruik te maken van wat de (digitale) context te bieden heeft.
– Gebruik de omgeving: Waar cliënten normaal in de therapiekamer zitten, zitten ze nu in hun eigen natuurlijke omgeving. Dit geeft ook veel nieuwe mogelijkheden in de therapie. Je kunt bijvoorbeeld de situaties opzoeken, waarbij vaak die interne obstakels naar boven komen (vb drukte van kinderen, een geïrriteerde partner, een klus in huis waar je tegenop ziet, een overvolle mailbox van werk). Ook kun je direct in de eigen thuissituatie waardevol gedrag gaan oefenen (vb een lief gebaar richting een partner, of stukje me-time creëren voor jezelf).
– Gebruik de digitale middelen: Gezien cliënten digitaal contact met je hebben, is het ook makkelijker om via deze weg digitaal materiaal met jou als therapeut te delen. Je kunt bijvoorbeeld vragen, of ze een stukje muziek kunnen laten horen tijdens de sessie die raakt in hun pijn. Of een foto/video laten zien, van datgene wat ze echt mooi / belangrijk vinden. Veel programma’s hebben ook de optie scherm-delen, je kunt via deze weg ACT-werkbladen delen. Een andere optie die vaker beschikbaar is, is het opnemen van de sessie. Het kan waardevol zijn de sessie op te nemen, zodat de cliënt deze later nog eens kan terugkijken. Je kunt tenslotte ook een aanvullende ACT eHealth-module inzetten (blended-therapy) ter ondersteuning van de online behandelsessies (handig voor huiswerk, extra uitleg, alsook verdiepende oefeningen).
– Houd rekening met de aandacht en energie: Het blijkt dat het video-bellen meer energie en aandacht vraagt dan face to face contact (zowel voor jezelf, als voor de cliënt). Het is raadzaam de energie en aandacht te blijven monitoren, alsook cliënten helpen om de aandacht terug naar het hier en nu te brengen. Hierbij kun je denken aan alle mindfulness-oefeningen die ACT te bieden heeft. Je kunt bijvoorbeeld met aandacht je handen gaan wassen (leuk in deze corona-tijden). Je mag daarbij ook defuseren van de onwerkbare regels; ik moet dezelfde sessie-tijd aanhouden als de reguliere contacten, of ik moet de sessie-tijd altijd vol maken.
– Verbindingsproblemen & Corona benaderen vanuit ACT-perspectief: Verbindingsproblemen kun je ook vanuit het ACT-perspectief benaderen: opmerken wat dit met je doet (hier en nu), ruimte maken voor vervelende ervaringen (acceptatie), afstand nemen van niet werkbare gedachten (defusie), uit het keurslijf van het zelfbeeld stappen (zelf als context), online de sessie doen om goed voor jezelf te blijven zorgen (waarden & toegewijd handelen). In een eerdere post heb ik al uitgebreid beschreven hoe corona vanuit een ACT-perspectief kan worden benaderd. Onlangs heeft de WHO in samenwerking met Russ Harris een op ACT-gebaseerd zelfhulpboek gratis beschikbaar gesteld: Doing what matters in times of stress.
– Specifieke ACT-interventies:
1. Geleide-oefeningen & visualisatie-oefeningen lijken goed te werken via dit medium (acceptatie, defusie, zelf, hier en nu & waarden).
2. Laat je cliënt als schermnaam zowel zijn eigen naam als de naam van zijn / haar verstand toevoegen (defusie).
3. Normaliter zie jezelf niet (je kijkt immers door je eigen ogen). Echter via het beeldbellen is het wel mogelijk jezelf te zien (via de webcam). Dit is bruikbaar in verschillende zelf-gerelateerde oefeningen. Bijvoorbeeld post-its met daarop jouw gedachten opplakken op je eigen hoofd krijgt nu een extra dimensie (defusie-oefening). Of jezelf in je eigen ogen kijken en daarin de pijn zien van de kleine jij die zo aan het worstelen is met die bekende pijn (acceptatie-oefening & perspectief-oefening).
Heb je zelf nog leuke tips & tricks wat betreft een online ACT-behandeling? Wij zijn heel benieuwd naar jullie eigen ideeën en ervaringen!